CZŁOWIEK spotyka się z dziełami graficznymi przez całe życie. Rysunki i ryciny będące samodzielnymi dziełami sztuki, ilustracje książkowe, rysunki i karykatury prasowe, plakaty teatralne i filmowe, znaki drogowe i znaki towarowe, a nawet papiery firmowe – wszystko to dzieła grafiki artystycznej bądź użytkowej.

Grafika jest rodzajem sztuki plastycznej, której podstawą jest rysunek. Głównymi zaś środkami wizualnymi są linia, obrys, plama, faktura, światłocień. Kolor w grafice jest używany w sposób bardziej ograniczony i warunkowy niż w malarstwie. Obrazowy język grafiki charakteryzuje się lakonicznością i zwięzłością w stosowaniu środków plastycznych. Głównym materiałem, na którym wykonuje się i reprodukuje prace graficzne jest papier, co implikuje, że znaczna część grafiki jest ściśle związana z drukiem, reprodukcją lub powielaniem danego dzieła. W przypadku grafiki można mówić o względnej prostocie podstawowej techniki twórczej, różnorodności materiału, lakoniczności i precyzji języka artystycznego. Wszystko to czyni z grafiki najbardziej masową formę sztuki plastycznej.

Grafika jest jednak wymagającym rodzajem sztuki: uczy twórcę pokory wobec artystycznych pryncypiów, linii, koloru, relacji tonalnych, kompozycji. Przy ograniczonych środkach wyrazu, takich jak czerń i biel, artysta musi posiadać dużo wiedzy i umiejętności, aby osiągnąć zamierzony rezultat, jego praca staje się więc wyjątkowo przemyślana i koncepcyjna.

Artyści graficy odpowiednimi środkami wyrazu potrafią przecież podkreślić bogactwo kontrastów, elastyczność i różnorodność relacji kolorystycznych i tonalnych, które pozwalają pozbyć się w dziele poczucia przymusu, bezruchu, stworzyć wrażenie ożywienia, zmienności nieodłącznej w otaczającym nas świecie. Lakonizm, prostotę i klarowność języka artystycznego wyrazu należy uznać za istotną i charakterystyczną cechę współczesnej twórczości graficznej. Wynika to ze specyficznych zadań grafiki, ale też charakteru i właściwości materiałów znajdujących się w dyspozycji twórcy. Cechą istotną grafiki artystycznej jest przecież to, że głównym materiałem do tworzenia i reprodukcji prac graficznych jest papier, a także jego związek z procesami drukarskimi. Tak zwana forma drukarska, z której wykonany jest druk, może być tworzona przez samego autora lub fotomechanicznie, maszynowo (plakat, grafika książkowa i użytkowa). Dzięki temu graficy, jako nieliczni z grona artystów, mają możliwość wielokrotnego powielania swych prac w ich oryginalnej formie. Tak więc grafikę postrzegać można jako sztukę masową, powszechnie dostępną.

Dlatego też to właśnie grafika jako dziedzina sztuki zawsze łączyła zainteresowanie estetyczne i eksperymentowanie z technologiami, które pozwalają na jej rozpowszechnienie wśród szerokiego grona odbiorców. Jest więc dyscypliną wyjątkowo demokratyczną. Obraz i tekst stworzony przez grafika i odtworzony na papierze są przecież dostępne nie tylko w muzeum czy galerii.

Grafika jest także ściśle powiązana ze wszystkimi innymi rodzajami sztuk, zwłaszcza w naszych czasach. Dlatego też wielu artystów grafików określić można mianem uniwersalnych. Artystą uniwersalnym jest również Andrzej Popiel, co też znajduje odzwierciedlenie w jego własnych słowach „Twórczość moja jest różnorodna, obejmuje wiele dziedzin i dyscyplin artystycznych, od klasycznej grafiki warsztatowej i użytkowej poprzez malarstwo i obiekty przestrzenno-malarskie. W swoich pracach wykorzystuję wszystkie dostępne środki artystycznego wyrazu, próbuję stworzyć własny język artystyczny”.

Oczywiście sztuka współczesna zapewnia każdemu artyście przestrzeń do angażowania się, dyskusji i myślenia o współczesnych problemach, a grafika jest środkiem, za pomocą którego można formułować pytania dotyczące starych i nowych artystycznych wyzwań. Artysta to przecież ten, który mozolnie odnajduje swoją drogę w przestrzeni między człowiekiem a technologią, wymyśla własną estetykę i koncepcję treści, która opiera się na technologii i materiałach, z którymi pracuje. Jednak dla artysty grafika niezwykle istotny jest też i odbiorca jego dzieła. Mówi o tym także Andrzej Popiel „Chciałbym, aby moje prace były czytelne dla możliwie najszerszego kręgu odbiorców, ale zdaję sobie sprawę z tego, że wymykają się one jednoznacznym interpretacjom i definicjom. Sztuka jest dla mnie ekspresyjnym wyrazem myśli i przeżyć. Jak już wspomniałem, chciałbym aby moja sztuka dotarła do jak najszerszego kręgu odbiorców (...). Spotkanie z odbiorcą sztuki jest dla mnie bardzo ważne, nadaje ono sens mojej twórczości”.

Specyfiką grafiki artystycznej jest umowność języka, a zarazem abstrakcja i abstrakcyjność obrazów. Jednak w rzeczywistości grafika artystyczna pokazuje odbiorcy prawdziwe obrazy otaczającego nas świata w nowych formach twórczej ekspresji. Obrazy graficzne wywoływać mogą różnorodne emocje, są one jednak niczym innym jak dialogiem toczący się miedzy twórcą a odbiorcą. Tworzy się więc więź, która jest tak ważna dla każdego artysty.

Andrzej Popiel jako artysta zajmuje się przede wszystkim grafiką. W jego twórczości równolegle funkcjonują różne systemy stylistyczne, sam twórca mówi, że „...w twórczości swojej dążę do tego by forma prac była adekwatna do wyrażanych treści i równie sprawna warsztatowo jak nośna intelektualnie. Tę równowagę zapewnia mi stosowanie formuły szeroko pojmowanego realizmu. Oczywiście, nie wykluczam możliwości stosowania symboli i znaków jako przekaźników pewnych pojęć czy problemów”. Inspiracją twórczą artysty jest przede wszystkim otaczająca go rzeczywistość. W jego pracach dostrzec jednak można tendencję do uogólnionej wizji otaczającego nas świata, chęć przekazania emocjonalnej duchowej atmosfery, która rodzi złożone skojarzenia, symbole. Siłą jego grafiki jest poszukiwanie oryginału w czasie i przestrzeni, odzwierciedlenie najgłębszych poruszeń duszy i impulsów genetycznej pamięci. W swych dziełach Andrzej Popiel jest nie tylko grafikiem ale i filozofem, ironicznym, często tragicznym, ale zawsze poetycko ujmującym. W jego twórczości pojawia się wyselekcjonowany wachlarz tematów, postaci i przedmiotów, które układają się w oryginalne znaki rodzajowe. Bohaterowie, przedstawieni nieco przesadnie, skupiają najbardziej trwałe cechy narodowego charakteru.

W twórczości artysty nie zostały odzwierciedlone konkretne wydarzenia polityczne, ale duch czasu, jego problemy, a filozoficzny charakter przemyśleń został wyrażony z jasnością i pełnią. W grafice Andrzej Popiel wypracował własny styl, charakteryzujący się uogólnionym rozwiązaniem projektowym i kompozycyjnym, dowolną zmianą proporcji figur, wyraźną tendencją do skondensowanych form, a jednocześnie bogatym w detale, a przecież działalność twórcza polega na stworzeniu jakościowo nowego produktu, który wyróżnia się swoją wyjątkowością. Elastyczność myślenia, oryginalność, niezależność i chęć nowości – to cechy jakościowe kreatywnego myślenia. Twórczość graficzna Andrzeja Popiela charakteryzuje się umiejętnością spojrzenia na zjawisko lub przedmiot z nowej perspektywy, chęcią znalezienia we wszystkim własnego rozwiązania oraz umiejętnością rozwijania różnych pomysłów w niestandardowych sytuacjach.

Jarosław Tondera