Zenon Balcer: Fragmentacja
Wystawy indywidualne w Polsce /W kwietniu 2023 r. halę w Porcie lotniczym Olsztyn Mazury zdobią prace Zenona Balcera.
Zenon Balcer tworzy swój świat artystyczny korzystając z fotografii cyfrowej, z doświadczeń pracy nad grafiką warsztatową, ze znajomości programów graficznych. Obrabia, przekształca formę rozdziela warstwy, zwielokrotnia. Tworzy własny warsztat, archiwizując rozpoznane środki i sposoby wyrażania. Po wyborze interesującego go tematu, artysta dobiera optymalne środki wyrazu, które często musi modyfikować lub odkryć na nowo. Pierwsze co uderza w pracach artysty to ruch, miękkość, drżenie i dramaturgia płynąca z kompozycji, walorowych przejść, czasem poetyckich odrealnionych zapisów rzeczywistości. Środkiem do dramatycznej ekspresji jest najczęściej głęboka czerń i miękkie przejście do światła. Światło jest często u Balcera tematem ale jednocześnie środkiem wyrazu, nośnikiem emocji. Ruch wydobywany poprzez przesunięcia i rozwarstwiania konkretnej rozpoznawalnej formy zmienia konkret w poetykę. Zabieg ten pozwala widzowi na własną interpretację, własne skojarzenia i w tym właśnie momencie następuje przeniesienie emocji. Obserwując twórczość artysty można dostrzec analogię z włoskimi futurystami, u których ruch i pęd był priorytetem. Dzieło miało za zadanie wykroczyć poza utrwalanie nieruchomego momentu i uchwycić czwarty wymiar. Eksperymenty artystyczne futurystów skupiały się bowiem głównie na symultanicznym przedstawieniu ruchu, niczym w poklatkowym filmie. Takie wrażenie sprawiają „Dynamizm psa na smyczy” Giacomo Balli i „Błękitna tancerka” Gino Severiniego. Także u kubistów możemy dostrzec zmagania z czwartym wymiarem zwłaszcza w kubizmie analitycznym gdzie występuje symultaniczność widzenia wszystkiego i ze wszystkich stron. Te dwie konwencje artystyczne, łącznie z koncepcją Zenona Balcera, służą wywołaniu optycznego wrażenia ruchu, na płaskim płótnie czy papierowym wydruku. To jest właśnie przekraczanie niemożliwego, uzyskanie nowej jakości artystycznej. Oczywiście do pełnego zdarzenia potrzebny jest jeszcze wrażliwy wyrobiony odbiorca, który odczyta koncepcje i intencje artysty.
Dr hab. Dariusz Mlącki
